Hvalveiðarnar hafa ekki skaðað ferðamannaiðnaðinn

Eins og kunnugt er tóku íslenzk stjórnvöld þá ákvörðun á síðasta ári að hefja hvalveiðar í vísindaskyni, en sú ákvörðun var studd af 75% landsmanna samkvæmt skoðanakönnun Gallup í maí það ár. Höfðu þá hvalveiðar í vísindaskyni ekki verið stundaðar hér við land í 14 ár, eða síðan árið 1989. Hvalveiðar í atvinnuskyni voru hins vegar bannaðar af Alþjóðahvalveiðiráðinu 1986. Þó mikill meirihluti landsmanna hafi stutt ákvörðun stjórnvalda lagðist hún ekki ýkja vel í suma, þ.á.m. forsvarsmenn Hvalaskoðunarsamtakanna og ýmsa aðra aðila innan ferðaþjónustunnar auk ýmissa umhverfisverndarsamtaka. Er óhætt að segja að þessir aðilar hafi keppst við að spá hruni íslenzka ferðamannaiðnaðarins ef stjórnvöld drægju ekki ákvörðun sína til baka. En annað hefur þó komið á daginn.

Þvert á fullyrðingar þessara aðila stefnir nú í metár í straumi ferðamanna til landsins. Þannig var greint frá því á Mbl.is 28. október sl. að um 37 þúsund fleiri erlendir ferðamenn hafi komið til Íslands fyrstu níu mánuði þessa árs en á sama tímabili í fyrra. Ennfremur kemur fram í fréttinni að Ferðamálaráð geri ráð fyrir að erlendir gestir til landsins verði um 365 þúsund á árinu eða um 45 þúsund fleiri en í fyrra. Þetta samsvarar því að hingað til lands muni að meðaltali um eitt þúsund gestir hafa komið á degi hverjum á árinu. Þarna er þó aðeins átt við erlenda gesti sem dvelja í landinu að sögn Ferðamálaráðs. Því til viðbótar komi fjöldi fólks með skemmtiferðaskipum auk þeirra sem hafa aðeins stutta viðdvöl í Leifsstöð.

Samfara þessu hafa gjaldeyristekjur þjóðarbúsins vegna ferðamannaiðnarðarins aukist verulega. Þannig námu þær 14,9 milljörðum króna fyrstu sex mánuði þessa árs en voru 13,9 milljarðar í fyrra samkvæmt tölum frá Seðlabankanum. Aukningin er því sem nemur um einum milljarði króna á umræddu tímabili og má búast við að hún verði nokkuð meiri þegar tölur liggja fyrir um árið 2004 í heild.

Sama var uppi á teningnum á síðasta ári. Ekki er að sjá að hvalveiðarnar hafi haft nokkur áhrif þar á frekar en í ár. Samkvæmt upplýsingum frá Ferðamálaráði fyrir árið 2003 var ferðamannastraumurinn til landsins meiri alla mánuði þess árs en sömu mánuði árið áður og breyttist það ekkert eftir að hvalveiðarnar hófust í ágúst. Þannig má nefna að ferðmönnum fjölgaði um 22% í nóvember 2003 miðað við sama mánuð árið á undan. Var það ár metár í ferðaþjónustunni og er þegar ljóst að árið 2004 er orðið að metári miðað við síðasta ár eins og fyrr segir.

Guðmundur Gestsson, varaformaður Hvalaskoðunarsamtakanna, var einn þeirra sem hvað ákafast börðust gegn hvalveiðunum. Hafði hann uppi stór orð um að veiðarnar myndu skaða hvalaskoðunariðnaðinn og gekk svo langt að krefjast þess í ágúst á síðasta ári að Einar K. Guðfinnsson, formaður ferðamálaráðs, segði af sér vegna stuðnings hans við veiðarnar. Í umfjöllun um hvalveiðar í Fréttablaðinu 10. júlí í sumar viðurkenndi Guðmundur hins vegar að hvalveiðarnar hefðu ekki skaðað hvalaskoðunariðnaðinn og að ferðamönnum í hvalaskoðunarferðir hefði ekki fækkað vegna þeirra.

Maður hlýtur því að spyrja sig hvað hafi orðið af hruni íslenzkrar ferðaþjónustu sem ófáir andstæðingar hvalveiðanna spáðu? Ekki er að undra að lítið sem ekkert hafi heyrzt í andstæðingum hvalveiða hér á landi undanfarna mánuði.

Hjörtur J. Guðmundsson